Władysław Orkan (właściwie Franciszek Smreczyński, poprzednie nazwisko Smaciarz, zmienione w 1898 r.) urodził się w 1875 roku w Porębie Wielkiej pod Limanową. Do historii literatury przeszedł jako jeden z najwybitniejszych pisarzy Młodej Polski. Pochodził z biednej rodziny chłopskiej. Szczególną rolę w jego życiu odegrała matka - Katarzyna Smreczyńska. O niej to w notatce autobiograficznej Orkan napisał:
"...Wszystko, co mam,
zawdzięczam w pierwszym rzędzie matce,
którą uważam za istotę genialną.
Jestem ino dalszym ciągiem jej, ale "in minus"..."
Dzięki jej poświęceniu, mądrości życiowej Orkan mógł się uczyć w czteroklasowej szkole przyklasztornej, a potem w gimnazjum Św. Jacka wKrakowie. Nauka nie przyniosła mu znaczących sukcesów. Największe zainteresowanie wykazywał literaturą piękną, a szczególne miejsce wśród czytanych przez niego książek zajmowała proza społeczno- polityczna.>
Młody buntownik z Poręby Wielkiej, chodzący często w podartych spodniach ipołatanych butach, by podkreślić swoje oburzenie dla możnych tego świata, wynalazł dla siebie oryginalny pseudonim - Orkan. W szkole redagował gazetki zawierające między innymi jego wiersze utrzymane w buntowniczej tonacji. Większość czasu Orkan poświęcał na literaturę i teatr, zaniedbując naukę. Gimnazjum nie ukończył, postanawiając poświęcić się całkowicie swej wielkiej pasji - pisarstwu. Wraca do Poręby Wielkiej, rodzinnej wsi, gdzie gospodaruje pisze.
Od 1895 roku Orkan związał się ze środowiskiem krakowskich modernistów, do których wstęp ułatwiły mu oryginalne utwory debiutanckie oraz przyjaźń z Kazimierzem Przerwą - Tetmajerem i Ignacym Maciejowskim. Współpracował z "Życiem" S.Przybyszewskiego, a potem z "Krytyką" W.Feldmana. Podróżując po kraju i za granicą (Szwajcaria, Włochy) nie tracił kontaktu z rodzinną wsią.
W czasie I wojny światowej, jako oficer, brał udział w walkach Legionów Polskich. Przyjaźnie z towarzyszami broni utrzymywał do końca życia, mimo późniejszego rozczarowania systemem rządów, jaki nastąpił po 1926. Ostatni okres życia Orkana wypełniła, oprócz pracy literackiej, działalność społeczna dla środowiska lokalnego i artystycznego Podhala. Ważnym dla niego przedsięwzięciem stało się szerzenie idei regionalizmu, które były rozwinięciem i modyfikacją koncepcji S. Witkiewicza. Dorobek poetycki Orkana prezentuje konsekwentną osobowość twórczą. W pesymistycznych lirykach ztomów: Nad grobem Matki (1896), "Z tej smutnej ziemi" (1903), " Z martwej Roztoki" (1912), pojawiają się obrazy nędzy i krzywdy chłopskiej na tle surowego górskiego pejzażu. W dramacie "Ofiara" (1899) przedstawił krwawe wydarzenia 1846 w "Wilnie i karze" (1903-04) i "Skapanym świecie" (1897 - 99)opisał tragiczne wydarzenia rozgrywające się w rodzinach chłopskich na tle walki o ziemię.
W opowiadaniach Orkana z tomów "Nowele" (1898) i "Nad urwiskiem" (1900), opartych na obserwacji i utrwalających realia rodzinnej okolicy pisarza, powraca natrętnie motyw przepaści, urwiska - symbol sytuacji wsi. Ten sam motyw pojawił się w powieściach "Komornicy" (1900) i "W Roztokach" (1903), zawierających precyzyjną analizę rozwarstwienia wsi.
Z czasem Orkan zaczął oddalać się od tematyki współczesnej. W cyklu nowel "Miłość pasterska" (1908) i w powieści "Drzewiej" (1912) wprowadził wątki baśniowe i motyw odwiecznej walki dobra ze złem. W wydanych w 1916 r. wojennych wspomnieniach "Droga Czwartaków", Orkan powrócił do zainteresowań współczesnością. Powieść "Kostka Napieski" 1925 choć oparta na wydarzeniach historycznych przedstawia aktualny wówczas model państwa ludowego, tkwiący w tradycjach walk chłopskich.
Prócz pisarstwa Orkana zajmowały wielce sprawy społeczne ikulturowe: wspierał ideę regionalizmu, był działaczem Związku Podhalan, współzałożycielem "Gazety Podhalańskiej" (1913), brał udział w pracach Związku Teatrów i Chórów Włościańskich.
Swe pracowite życie zakończył Orkan w 1930 roku w Krakowie. Dla mieszkańców Podhala i Gorców Władysław Orkan jest postacią wciąż obecną w ich świadomości, czego dowodem są pomniki, szkoły, instytucje wychowawcze, ulice noszące jego imię, muzeum w Rabce Zdrój przechowujące obrazy namalowane przez Orkana, a także rezerwat turystyczny w Gorcach na północnych odnogach Turbacza. W zachowanym tam domu rodzinnym Orkana, tzw. "Orkanówce" znajduje się muzeum pisarza.
